E40

Jabbeke - Calais

De E40 tussen Jabbeke, Veurne en de Franse grens werd in de jaren 1950 opgevat als een 'kamautosnelweg' die vanuit het polderlandschap de westkust van ons land diende te ontsluiten. De verwezenlijking van deze verbinding werd daarentegen voornamelijk bepaald door een internationale factor: de Kanaaltunnel (en of die er al dan niet zou komen).

Snel naar: Besluitvorming en aanleg | Evolutie van het verkeer

Besluitvorming en aanleg

Een eerste 'versie' van een autosnelweg langs de westkust (Oostende-Frankrijk) werd al in 1949 opgenomen in het autosnelwegenprogramma (kaart). Dit tracé werd verlaten voor een opvatting als 'kamautosnelweg', anders gezegd een ontdubbeling van de Koninklijke Baan (de huidige N34) met toevoerwegen naar de voornaamste badplaatsen. De koninklijk besluiten van 26 juni 1958 en 10 oktober 1966 legden het tracé vast.

De snelweg A18 - ingeschakeld in de Europese verbinding E5, tegenwoordig E40 - werd in West-Vlaanderen essentieel bevonden voor de economische en toeristische ontsluiting van de Westhoek en de westkust, en toen rond 1970 ook concrete plannen rijpten voor een tunnel onder het Kanaal, kreeg de snelweg er een internationale functie bovenop. Quasi meteen na haar oprichting begon de IVAW (Intercommunale Vereniging voor de Autosnelwegen van West-Vlaanderen) te onteigenen tussen Jabbeke en Nieuwpoort. Nadat men op Openbare Werken beslist had de A17 langs Jabbeke te traceren, onderging in 1974 ook de loop van de A18 een wijziging: in plaats van over de snelweg Brussel-Oostende heen te lopen (richting Zuienkerke en Zeebrugge), diende hij er nu op aan te takken. Dit vereiste natuurlijk een nieuwe studie, terwijl het vak Jabbeke-Gistel in feite al aanbesteed was.

Aan de vertakking te Jabbeke werd het kaarsrecht tracé van de snelweg Brussel-Oostende letterlijk doorgestoken.
Knooppunt Jabbeke

Midden jaren 1970 was minister Jean Defraigne nog erg optimistisch omtrent de geplande openstelling. Zijn opvolgers echter vonden de snelweg naar Calais blijkbaar niet zo nodig meer - Louis Olivier zag in 1976 het vak tussen Veurne en de Franse grens zelfs liever als expresweg uitgevoerd - misschien omdat er aan Franse en Britse zijde op dat moment ook niet meer aan ontwerpen voor een Kanaaltunnel gewerkt werd. Tien jaar later stond het project echter weer volop in de belangstelling. Met de opening van de tunnel en de 'open markt' in het vooruitzicht, drong de Europese Economische Gemeenschap (EEG) aan op een verbetering van de wegeninfrastructuur die rechtstreeks op de tunnel zou aansluiten. Het Belgische Ministerie van Openbare Werken, hopend op financiële ondersteuning van Europa, schreef de voltooiing van de A18 dan ook in op het programma 1990-1993. In 1997, drie jaar na de indienststelling van de Kanaaltunnel, kon het verkeer te Adinkerke de grens passeren.

Data van openstelling van de E40 Jabbeke-Frankrijk.
wegvak openstelling
Jabbeke - Nieuwpoort 01/04/1977
Nieuwpoort - Oostduinkerke 1989
Oostduinkerke - Veurne 1992
Veurne - Adinkerke 1996
Adinkerke - Franse grens 1997

De middenberm van het vak Jabbeke-Nieuwpoort, aangelegd in de jaren 1970, is bedoeld als ruimtereservering voor een toekomstige derde rijstrook. Doorgaans werden middenbermen van deze breedte voorzien van groen; op de door de IVAW gebouwde snelwegen ontbreekt deze beplanting. De afwezigheid van een vangrail leidde tot een reeks dodelijke ongevallen, zodat Vlaams minister Hilde Crevits in 2008 besloot om een aarden wal te laten opwerpen.
De brede middenberm van de E40

Relevante koninklijke besluiten
  • 26 juni 1958 - Indeling van de ontworpen openbare weg Brugge-Calais bij de categorie der autosnelwegen
  • 12 oktober 1966 - Indeling van de ontworpen openbare weg Brussel-Zelzate-Brugge-Calais bij de categorie der autosnelwegen
  • 8 oktober 1974 - Indeling van de ontworpen openbare weg Jabbeke-Veurne-(Calais) bij de categorie der autosnelwegen
  • 31 maart 1977 - Onderwerping van het vak van de autosnelweg Jabbeke-Veurne, vanaf Jabbeke (splitsing A10-A18) tot Nieuwpoort (rijksweg nr. 57) aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
Situering
Situering
Feiten
Lengte
41 km
Aanvang der werken
1972
Eerste openstelling
1977
Laatste openstelling
1997
Verloop en bewegwijzering
Verloop Bewegwijzering
Autosnelwegen.net
Foto's
Foto's
Roadpics.net:
Wegnummers:
Delen
Evolutie van het verkeer

Hieronder wordt het aantal voertuigen in beide richtingen op de E40 Jabbeke-Calais weergegeven, zoals gemeten op drie telposten langsheen de autosnelweg. De gekozen telposten situeren zich op representatieve locaties op min of meer gelijke afstanden van elkaar. Om de overzichtelijkheid te behouden, is in de grafiek gekozen voor een interval van 10 jaar. Uitgebreider cijfergegevens zijn terug te vinden in de tabel; het interval bedraagt hier slechts 5 jaar.

Grafische weergave van de verkeersevolutie, 1985-2005.
Grafische weergave verkeersevolutie

Intensiteiten, 1985-2005.
Intensiteit

De gegevens van de intensiteiten zijn afkomstig uit:

  • FOD Mobiliteit en Vervoer – Synthese verkeerstellingen 1985-heden.

Zie ook:
Het wegenbeleid in de periode 1973-1989
in de sectie Geschiedenis
Wegenforum: discussiëren over de E40
Dossier E40 Brussel - Gent - Oostende Autoroute française A16 op WikiSara
(in het Frans)
Dossier E403 (A17) Brugge - Kortrijk - Doornik

Terug naar boven | Bronverantwoording
Algemene wegenpolitiek vanaf de 18e eeuw en totstandkoming van het (autosnel)wegennet Besluitvorming en aanleg van de Belgische autosnelwegen Ontwikkeling van het autosnelwegennet jaar per jaar in kaart gebracht Links naar andere websites over wegen en infrastructuur Voor alle vragen, opmerkingen en suggesties Hét forum over weginfrastructuur en verkeer in België en Nederland